Η εκπαίδευση είναι ένα δημόσιο αγαθό, που  η πολιτεία είναι υποχρεωμένη να προσφέρει σε όλους του πολίτες και να ενισχύει με όλες τις κρατικές και δημόσιες δομές και θεσμούς, άρα και με την τοπική αυτοδιοίκηση.
Οι Δήμοι, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, μπορούν και πρέπει να παρεμβαίνουν σε θέματα που έχουν σχέση με τη βελτίωση της κτιριακής κατάστασης των σχολείων και την εξασφάλιση  της  απαραίτητης υλικοτεχνικής  υποδομής για την εκπαιδευτική διαδικασία. Η δραστηριότητα των Δήμων σε αυτόν τον τομέα δεν έχει αποδώσει μέχρι σήμερα τα αναμενόμενα αποτελέσματα, παρά το ότι πολλά θα μπορούσαν να είχαν πραγματοποιηθεί προς όφελος της δημόσιας εκπαίδευσης και χωρίς μεγάλα έξοδα. Οι Δήμοι  θα έπρεπε προ πολλού να έχουν προνοήσει  ώστε σε κάθε σχολική μονάδα της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης να έχουν εξασφαλισθεί τα πιο κάτω στοιχειώδη:
 1.Η πρόσληψη περισσότερων του ενός υπαλλήλων, ώστε με βάρδιες να υπάρχει  φύλαξη της σχολικής μονάδας σε  24ωρη βάση από σχολικό φύλακα.
2. Η ανάθεση καθηκόντων καθαρισμού, με πρόσληψη,σε 2 ανθρώπους που ασχολούνται αποκλειστικά με το σχολείο. Η αναγκαιότητα της καθαριότητας και απολύμανσης της σχολικής μονάδας είναι περισσότερο από προφανής κατά τη δύσκολη περίοδο της πανδημίας.
3. Με ευθύνη και πρωτοβουλία του Δήμου η τοποθέτηση σε κάθε σχολείο μίας ή ενός γραμματέως.
4. Η συντήρηση και ανακαίνιση των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων κάθε σχολείου με ευθύνη των τεχνικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών πρασίνου της δημοτικής αρχής.
5. Η ένταξη της κτιριακής φροντίδας και της υλικοτεχνικής στήριξης στις δραστηριότητες των αναπτυξιακών εταιριών που συγκροτούν οι δήμοι.
 Ειδικά για την περίοδο της πανδημίας,που φαίνεται ότι θα έχει μεγάλη διάρκεια, ο Δήμος θα μπορούσε να βοηθήσει σημαντικά σε συνεργασία με τους φορείς της υγείας στην διεξαγωγή σε τακτά χρονικά διαστήματα αξιόπιστων μοριακών ελέγχων για όλους τους εργαζόμενους στα σχολεία της ευθύνης του.
  Εάν  ο Δήμος είχε σε μεγάλο βαθμό πραγματοποιήσει τις παρεμβάσεις που ήδη αναφέρθηκαν, τα σχολεία θα είχαν την ευχέρεια να αποδίδουν ακόμα περισσότερα πνευματικά εφόδια στα παιδιά και θα ήταν πολύ δυσκολότερη η αρκετά διαδεδομένη συκοφάντηση του δημόσιου σχολείου που έχει στόχο την προώθηση των ιδιωτικών συμφερόντων. Η συστηματική επίθεση ενάντια στη δημόσια εκπαίδευση συνολικά βρίσκει ερείσματα στο επιφανειακό “φαίνεσθαι” των σχολείων και όχι στην ουσία της εκπαιδευτικής διαδικασίας,με αποκορύφωμα την απόκρυψη της πολλαπλής οικονομικής θυσίας που υφίστανται οι οικογένειες με παιδιά στην ιδιωτική εκπαίδευση πληρώνοντας και δίδακτρα και φροντιστήρια-ιδιαίτερα μαθήματα. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία και μελέτες του ΙΟΒΕ υπολογίζεται ότι το 2019 σε σύνολο 1350000 μαθητών σε όλες τις σχολικές μονάδες πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας περίπου 81000 (ποσοστό 6% ) φοιτούν σε ιδιωτικά εκπαιδευτήρια,γεγονός που τονίζει ακόμα περισσότερο την αναγκαιότητα στήριξης από όλους τους φορείς του δημόσιου σχολείου.
Η σχολική κοινότητα με τη στήριξη του Δήμου μπορεί να προχωρήσει την υπόθεση του ανοίγματος των σχολείων στην κοινωνία με την πραγματοποίηση συζητήσεων, πολιτιστικών δραστηριοτήτων, περιβαλλοντικών προγραμμάτων και εκτός του τυπικού σχολικού ωραρίου.
Ενα μεγάλο και ακόμα άλυτο θέμα της σχολικής παιδείας, που δεν σχετίζεται άμεσα με τις αρμοδιότητες των  δημοτικών αρχών, είναι κυρίως το πρόβλημα της οικονομικής αιμορραγίας των οικογενειών με στόχο την επιτυχία των παιδιών στις πανελλαδικές εισαγωγικές εξετάσεις για τα ΑΕΙ μέσα σε ένα εξετασιοκεντρικό σύστημα που αφαιρεί σε μεγάλο βαθμό το ουσιαστικό κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Παρά τις κάποιες αλλαγές των τελευταίων ετών στην κατεύθυνση προώθησης της κριτικής σκέψης με την εκπαιδευτική πράξη,παραμένει η δευτεροβάθμια εκπαίδευση να λειτουργεί κυρίως ως προθάλαμος για τις εξετάσεις εισαγωγής στα ΑΕΙ χωρίς να έχει κατοχυρωθεί ο αυτόνομος παιδευτικός της χαρακτήρας.
Πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες από όλους τους δημοκρατικούς φορείς και ανθρώπους της εκπαίδευσης για να γίνουν ανοιχτές συζητήσεις, διαβουλεύσεις για να προχωρήσει βήμα-βήμα η συγκρότηση ενός σύγχρονου δημοκρατικού σχολείου με νέα προγράμματα σπουδών,με άνοιγμα στις τέχνες,με εργαστήρια φυσικών επιστημών,με ανάδειξη των  κλίσεων των μαθητών/τριών,με προωθητική και όχι τιμωρητική αξιολόγηση του σχολικού έργου, με ξεχωριστή αξία και ρόλο στο οικοδόμημα της εκπαίδευσης  και οπωσδήποτε με τη φροντίδα και οικονομική στήριξη της πολιτείας στο δημόσιο αγαθό της παιδείας.


            Διον. Βαλλιάνος