Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα, οι χώρες της ΕΕ πρέπει να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030. Στόχος τους είναι να καταστήσουν την ΕΕ κλιματικά ουδέτερη έως το 2050.

Σε αυτή τη σελίδα:

Μια κλιματικά ουδέτερη ΕΕ έως το 2050

Τι είναι η κλιματική ουδετερότητα;

Τον Δεκέμβριο του 2019 οι ηγέτες και οι ηγέτιδες της ΕΕ συμφώνησαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι η ΕΕ θα πρέπει να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.

Η επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας σημαίνει ότι, έως το 2050, οι χώρες της ΕΕ θα πρέπει να μειώσουν δραστικά τις δικές τους εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και να βρουν τρόπους αντιστάθμισης των υπόλοιπων αναπόφευκτων εκπομπών για την επίτευξη μηδενικού ισοζυγίου εκπομπών.

Στα συμπεράσματά του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογράμμισε ότι η μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για:

  • την οικονομική ανάπτυξη
  • τις αγορές και τις θέσεις εργασίας
  • την τεχνολογική εξέλιξη

Οι ηγέτες και οι ηγέτιδες της ΕΕ ζήτησαν από την Επιτροπή να προχωρήσει τις εργασίες για την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.

Αναγνώρισαν επίσης την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι η πράσινη μετάβαση είναι οικονομικά αποδοτική καθώς και κοινωνικά ισορροπημένη και δίκαιη.

Μείωση των εκπομπών κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030

Ακριβώς ένα έτος αργότερα, τον Δεκέμβριο του 2020, οι ηγέτες και οι ηγέτιδες της ΕΕ έκαναν ένα ακόμη βήμα προς την κλιματική ουδετερότητα. Ως ενδιάμεσο βήμα προς την επίτευξη του στόχου για το 2050, συμφώνησαν να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ σε λιγότερο από το μισό (σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990) έως το 2030.

Έως το 2030

οι εκπομπές της ΕΕ θα μειωθούν κατά τουλάχιστον 55 %

Ο νέος στόχος αποτέλεσε σημαντικό βήμα σε σχέση με τον προηγούμενο στόχο της ΕΕ για μείωση των εκπομπών κατά 40 % το 2030 που είχε συμφωνηθεί το 2014.

Οι ηγέτες και οι ηγέτιδες κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις ώστε οι χώρες να μπορέσουν να επιτύχουν τον στόχο του 2030, μεταξύ άλλων με:

  • τη βελτίωση των προτύπων πράσινης χρηματοδότησης
  • την ενίσχυση του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ
  • την προώθηση φιλικής προς το κλίμα καινοτομίας
  • τη διασφάλιση δικαιοσύνης και οικονομικής αποδοτικότητας
  • Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, 10-11 Δεκεμβρίου 2020

Η κατοχύρωση των κλιματικών στόχων στο ενωσιακό δίκαιο

Το ενημερωτικό γράφημα εξηγεί τη δέσμη μέτρων «Fit for 55», τους βασικούς τομείς δράσης της ΕΕ για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων προκειμένου οι προτάσεις να αποτελέσουν νομοθεσία της ΕΕ.

Τον Ιούνιο του 2021 το Συμβούλιο εξέδωσε το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα που αποτελεί βασικό στοιχείο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Βάσει του εν λόγω νομοθετήματος, οι χώρες της ΕΕ είναι υποχρεωμένες εκ του νόμου να επιτύχουν τους κλιματικούς στόχους για το 2030 και το 2050.

Το νομοθέτημα για το κλίμα καθορίζει το πλαίσιο για τις δράσεις που θα αναληφθούν από την ΕΕ και τα κράτη μέλη ώστε να επιτευχθεί η σταδιακή μείωση των εκπομπών και, τελικά, η κλιματική ουδετερότητα στην ΕΕ έως το 2050.

Επίσης τον Ιούνιο του 2021, το Συμβούλιο ενέκρινε συμπεράσματα στα οποία εκφράζει την υποστήριξή του για τη νέα στρατηγική της ΕΕ για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή που παρουσίασε η Επιτροπή. Στη στρατηγική περιγράφεται ένα μακροπρόθεσμο όραμα να καταστεί η ΕΕ μια κοινωνία ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή και πλήρως προσαρμοσμένη στις αναπόφευκτες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έως το 2050.

Ένα άλλο βασικό μέρος των εργασιών της ΕΕ για την επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας είναι η λεγόμενη δέσμη Fit for 55 (προσαρμογή στον στόχο του 55 %). Πρόκειται για ένα σύνολο νέων πρωτοβουλιών και προτάσεων για την αναθεώρηση της ισχύουσας νομοθεσίας, το οποίο αποτελεί το βασικό σχέδιο της ΕΕ για την κατοχύρωση των κλιματικών στόχων στο ενωσιακό δίκαιο.

Η δέσμη περιλαμβάνει κανόνες σχετικά με:

Χρηματοδότηση της κλιματικής μετάβασης της ΕΕ

Η μετάβαση σε μια φιλική προς το κλίμα οικονομία θα απαιτήσει σημαντικές δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις.

Οι χώρες της ΕΕ έχουν δεσμευτεί να δαπανήσουν το 30 % του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027 και του NextGenerationEU σε έργα που σχετίζονται με το κλίμα.

Για να διασφαλιστεί ότι η κλιματική μετάβαση είναι δίκαιη, η ΕΕ θέσπισε μηχανισμό δίκαιης μετάβασης με στόχο την παροχή χρηματοδοτικής και τεχνικής στήριξης στις περιφέρειες που πλήττονται περισσότερο από τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Για τον σκοπό αυτόν θα κινητοποιηθεί ποσό ύψους έως και 90 δισ. €.

Το 30 %

των συνολικών δαπανών της ΕΕ θα κατευθυνθεί σε έργα που σχετίζονται με το κλίμα έως το 2027

Διαμόρφωση της παγκόσμιας δράσης

Οι προσπάθειες της ΕΕ για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής συνάδουν με τη δέσμευση που ανέλαβαν η ΕΕ και τα κράτη μέλη με τη συμφωνία του Παρισιού, η οποία υπεγράφη το 2015. Οι χώρες της ΕΕ υποστηρίζουν το υψηλό επίπεδο φιλοδοξίας όσον αφορά την εφαρμογή αυτής της διεθνούς συμφωνίας και παροτρύνουν τους παγκόσμιους εταίρους, τόσο στα διεθνή φόρουμ όσο και στις διμερείς σχέσεις, να επιταχύνουν τη δράση για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Μαζί με τα κράτη μέλη της, η ΕΕ είναι η μεγαλύτερη χορηγός χρηματοδότησης για το κλίμα στον κόσμο. Τα κονδύλια που παρέχει στηρίζουν τις δράσεις που σχετίζονται με το κλίμα στις αναπτυσσόμενες χώρες για τη διευκόλυνση της πράσινης μετάβασής τους και την αντιμετώπιση των δυσμενών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Γιατί είναι απαραίτητη η πράσινη μετάβαση;

Απεικονίσεις της υπερθέρμανσης του πλανήτη και του χρήματος

Οι τελευταίες επιστημονικές εκθέσεις δείχνουν πως έχουν σημειωθεί πρωτοφανείς αλλαγές στο κλίμα του πλανήτη. Η υπερθέρμανση του πλανήτη προκαλεί αυξημένες —και σε ορισμένες περιπτώσεις μη αναστρέψιμες— αλλαγές στα πρότυπα βροχοπτώσεων, στους ωκεανούς και στους ανέμους σε όλες τις περιοχές του κόσμου.

Οι υψηλότερες θερμοκρασίες και τα εντεινόμενα καιρικά φαινόμενα συνεπάγονται τεράστιο κόστος για την οικονομία της ΕΕ και πλήττουν την ικανότητα των χωρών να παράγουν τρόφιμα.

Ορισμένα στοιχεία:

  • τα γεγονότα που σχετίζονται με το κλίμα τα τελευταία 40 χρόνια έχουν προκαλέσει οικονομικές ζημίες άνω των 487 δισ. € στην ΕΕ
  • μεταξύ του 1980 και του 2020, πάνω από 138.000 άνθρωποι στην ΕΕ έχασαν τη ζωή τους λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων και γεγονότων που σχετίζονται με το κλίμα
  • το οικονομικό κόστος της υπερχείλισης ποταμών στην Ευρώπη υπερβαίνει κατά μέσο όρο τα 5 δισ. € ετησίως
  • οι δασικές πυρκαγιές προκαλούν οικονομικές ζημίες ύψους περίπου 2 δισ. € ετησίως

5 στοιχεία σχετικά με τον στόχο της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα

Η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί επιτακτική ανάγκη για το μέλλον της Ευρώπης και του κόσμου. Με το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα κατοχυρώθηκε νομοθετικά ο στόχος της ΕΕ να καταστεί κλιματικά ουδέτερη έως το 2050. Ο στόχος αυτός αποτελεί επακόλουθο της δέσμευσης που ανέλαβαν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της με την υπογραφή της συμφωνίας του Παρισιού το 2015. Τι σημαίνει κλιματική ουδετερότητα και πώς σχεδιάζει η ΕΕ να επιτύχει αυτόν τον στόχο;